همانطور که می دانید، قانون عملکرد هر شخص را با توجه به جایگاه و شرح وظایف قانونی خودش تحت بررسی قرار داده و حکم صادر می‌کند. عهد در اصطلاح رابطه يا وضع حقوقي است، كه بموجب آن، شخص (متعهد) به سببي از اسباب، ملزم به انجام فعل يا ترك فعل معين مي گردد.

در خصوص تعهدات و وظایف مهندسین ناظر و مجری در ساخت و ساز شهری، صحبتهای زیادی شده است. اما در مورد تعهدات مالک ساختمان کمتر بحث شده و همکاران در خصوص این تعهدات اطلاعات کمتری دارند. تا جایی که در صورت بروز هر گونه مشکل در ساختمان، تصور میکنند مالک می تواند از ناظر و مجری شکایت کند!

این موضوع را عینا از زبان مالکان و سازندگان بسیاری شنیده ام که اگر در زمان پایان کار مشکلی برای ساختمان پیش بیاید، مقصر قطعی مهندسین ناظر و مجری خواهند بود. اما در این مقاله قصد دارم این موضوع را بیشتر باز کنم.

 

پکیج آموزش نظارت ساختمان فنون عمران


در ابتدا بهتر است یک داستان واقعی، برای شما بازگو کنم :

تقریبا 3 سال پیش با مهندس ناظری که بدلیل ریزش گود و تخریب ملک همسایه محکوم شده بود آشنا شدم و از ایشان پرسیدم : آیا شما از شروع عملیات ساختمانی اطلاع نداشتید تا در زمان گودبرداری، اقدامات غیر فنی مالک را متوقف کنید؟!
در پاسخ گفتند : مالک تعهد داده بود که به من حتما اطلاع دهد و حتی طبق قوانین باید کتبا هم به ناظر اطلاع می داد که قرار هست کار رو شروع کند. ولی حتی زمانیکه تماس گرفتم مدعی شدند فعلا قصد شروع عملیات رو ندارم!
بگذریم که ایشان متاسفانه محکوم به پرداخت خسارت سنگینی در این پروژه شدند اما موضوع اصلی این باور غلط است که انتظار داریم با توجه به تعهدی که مالک امضا نموده ، در صورت عدم اطلاع رسانی مالک و بروز حادثه در کارگاه، محاکم قضایی ما را تبرئه نمایند.  
متاسفانه آن دوست عزیز هم مثل سایر دوستانی اعتقاد داشت حکمی که صادر شده عادلانه نبوده و به دنبال این بود تا حکم را به نفع خودش تغییر دهد و تنها استدلالش ، عدم اطلاع رسانی مالک قبل از شروع به کار بود.
این داستان برای ترساندن شما مطرح نشده، بلکه خواستم بدانید تقریبا 98% از مهندسین ناظری که به دلایل مختلف محکومیت های انتظامی یا قضایی می گیرند، به خاطر این بوده که دلخوش به تعهد مالک و چند بند قانونی در مبحث دوم و … هستند که مالک را ملزم کرده قبل از شروع عملیات ساختمانی به ایشان اطلاع رسانی کتبی نماید و این باور را دارند که اگر مالک کتبا اطلاع رسانی نکند تمام مسئولیتهای ناظر هم، بر عهده مالک خواهد بود.
نتیجه اینکه هر شخصی در قبال وظایف و مسئولیتهای خود تعهد داشته و عمل نکردن به تعهدات توسط طرف دوم، نمی تواند رافع مسئولیتهای شما شود.  اگر مالک در قبال وظایف قانونی خود متعهد است، مهندس ناظر، مجری، پیمانکار و … هم در قبال وظایفی که به واسطه قانون بر عهده ایشان است تعهداتی دارند که شاید هم در جایی مکتوب نکرده و امضایی نداده باشند، ولی قانونا این وظایف بر عهده ایشان است.


 " جهل به قانون، رافع مسئولیت نخواهد بود "

شاید این جمله را بارها شنیده اید اما کمتر به معنی و مفهوم آن توجه کرده باشید. این جمله بیان گر این است که اشخاص حقیقی یا حقوقی نمی توانند با استناد به اینکه من از قوانین خبر نداشتم، از زیر بار وظایف قانونی خود شانه خالی نموده و در صورت بروز حادثه یا طرح دعوایی که بدلایل نقص فنی در ساختمان، از طرف بهره برداران و… مطرح می شود، با این عنوان از پرداخت خسارت فرار کنند.
فرض قانونگذار این است که هر کس اگر دست به کاری می زند، ابتدا تمام جوانب آنرا سنجیده و اطلاع داشته و بعد دست به انجام آن زده است.  
همواره گفته و باز هم می گویم، نظارت در ابتدا، درآمد نبوده و تنها مسئولیت است. اما اگر به وظایف خود عمل کردیم، می تواند به درآمد هم تبدیل شود.
اینکه مالک به تعهدات خود عمل نمی‌کند، دلیل محکمه پسند و قانع کننده ای نیست برای عمل نکردن ناظر به وظایف قانونی خود و بر عکس این قضیه نیز صادق است و بارها با این صحنه برخورد کرده ام که مالک در زمان اجرای ساختمان، حتی به ناظر اجازه ورود به کارگاه را هم نمی داده، ولی بعد از وقوع یک حادثه که بار مالی و مسئولیت های حقوقی دارد، سریعا به ناظر گفته است: " شما مگر ناظر نبودید، چرا همان موقع نگفتید تا من این اقدامات را انجام دهم".
اما نکته اینجاست که مالک الان نمی تواند مسئولیت اشتباهات خود را نیز بر عهده ناظر و مجری بیاندازد.


فرم تعهدات مالک چیست ؟

این فرم که نمونه آنرا در این مقاله مشاهده می کنید، قبل از صدور پروانه در برخی استانها توسط مرجع صدور پروانه از مالک دریافت می گردد تا در ابتدا وظایف قانونی ای را که بر عهده مالک می باشد، به ایشان یادآوری نماید و از ادعای عدم اطلاع رسانی به مالک جلوگیری نماید.
مواردی که در این فرم به مالک ابلاغ کتبی شده و حتی رسید هم گرفته شده است، وظایفی هستند که قانون رعایت آنها را به مالک الزام نموده است.
اما همانطور که گفته شد، شما ناظر و مجری عزیز نباید عدم انجام تعهدات توسط مالک را، رافع مسئولیت خود بدانید. قانون، عملکرد هر شخص را با توجه به جایگاه و شرح وظایف قانونی خودش تحت بررسی قرار داده و حکم صادر می‌کند.


سخن پایانی :
توصیه می‌کنیم در انجام وظایف قانونی خود و ارسال مکاتبات قانونی خودتان، به‌هیچ‌عنوان به دیگران توجه نکرده و به وظایف قانونی خودتان بپردازید.


دانلود فرم تعهدات مالک

نویسنده: مهندس علی بهرامیان بذلعلی بهرامیان هستم.مجری، ناظر و محقق مباحث حقوقی و فنی ساختمان سازی و همیشه از آگاهی دادن و ارائه محتوای کاربردی به دیگران لذت می‌برم.
اشتراک گذاری : Array