احتمالا شما هم ترکهایی را در ساختمان خود یا محل کار و یا منزل اقوام و آشنایان دیده اید که تبدیل به موضوع بحث پیرامون علل و آثار آن در ساختمان شده است. بحث ترکها خصوصاً بعد از ریزش ساختمان متروپل و تخریب ساختمانها در زلزله کرمانشاه و انتشار تصاویر تلخ این حوادث موجب حساس شدن بهره برداران شده تا حدی که علاوه بر ناراحتی بابت ایجاد ظاهری نازیبا در ساختمان، حس نگرانی و نا امنی را در ایشان ایجاد کرده است.
همین موضوع در بسیاری موارد تا جایی پیش رفته که بهره بردار بر علیه سازنده ، مهندسین ناظر ، مجری ، طراح و حتی پیمانکاران طرح دعوا کرده و ایشان را مجبور به پرداخت خسارت و ارائه توضیحات در دادگاه نموده است.
نکته: لازم است قبل از نگران شدن یا هر اقدام حقوقی در خصوص ترکهای ایجاد شده ، به این نکته دقت کنید که ترکها می توانند نشان دهنده ضعف در ظرفیت باربری اسکلت ساختمان و استحکام آن بوده یا معرف عواملی مانند نشست ساختمان باشند که دسته دوم خطرناک هستند !
اما در اغلب موارد علل پیدایش ترکها که ظاهر نامطلوبی هم دارند، از نظر ایستایی ساختمان خطرناک نبوده و منشآیی غیر از نشست پی ساختمان را می توان برای آنها متصور گردید. لذا این ترکها باید توسط افراد ذیصلاح و با تجربه پایش و بررسی شوند، چرا که هر دسته از ترکها پیامهایی در بر دارند که بی توجهی به آنهاست که می تواند خساراتی را در بر داشته باشد .
پکیج کامل آموزش نرم افزار سیویل تری دی برای مهندسین نقشه برداری
بروز ترکهای خطرناک سازه ای و تخلیه ملک
علل ایجاد ترک در ساختمان
از عمده ترین دلایل ایجاد ترک ها در اجزای سازه ای و غیرسازه ای ساختمان می توان به موارد زیر اشاره کرد :
- خطاهای اجرایی در مراحل اجرای ساختمان ( مثلا : عبور لوله از داخل دیوار ، اجرای وال پست )
- طراحی نامناسب اعضای سازه ای و غیر سازه ای ( چشم پوشی از خیزهای بلند مدت ، استفاده از نقشه های سبک سازی شده غیر مصوب و ... )
- ضعف مقاومتی در مصالح بکارگرفته شده ( ضعف بتن ، ملات ، خاک ، سرامیک ، گچ و ... )
- شرایط محیطی ساختمان ( تغییر کاربری ، تغییر بارگذاری ، نشست های تکیه گاهی )
- شرایط عملکردی عضو ترک خورده ( خستگی ، خوردگی ، تاثیرات دمایی و حوادث طبیعی و...)
بررسی انواع ترک در سطوح بتنی
ترکها در اجزای مختلف ساختمان را می توان از چند منظر بررسی و تحلیل کرد :
- ساختار ترک
- شکل ترک و الگوی انتشار آن
- عمق و عرض ترک
- فعال و غیر فعال بودن ترک
بیشتر بخوانید: تعدیل در پروژه های عمرانی چیست و چگونه محاسبه می شود؟
ساختار ترک
ترک ها از لحاظ ساختار و منشأ ایجاد آنها به ترک های سازه ای و غیر سازه ای تقسیم می شوند :
ترک هایی هستند که در اجزای سازه ای مثل تیر ، ستون و دال ایجاد شده و عموماً بر اثر عوامل مختلفی از جمله زوال بتن ، خوردگی بر اثر اجرای نامناسب یا شرایط آب و هوایی ، انتخاب مصالح نامناسب ، اثر دما و جمع شدگی ، نشست ساختمان ، حوادث طبیعی مثل زلزله و ... در سازه ایجاد می شوند.
ترک سازه ای در اثر زلزله
ترک های سازه ای را نیز می توان به 5 دسته زیر تقسیم بندی و بررسی کرد :
ترک خمشی: این نوع ترک ها زمانی رخ می دهند که مقاومت خمشی مقطع پایین بوده و تار کششی بیشترین عرض را داشته و به سمت تارهای دیگر همگرا شده و می تواند به تنهایی یا گروهی اتفاق بیافتد . لازم به ذکر است در صورت عدم توجه به این ترک ها خصوصا اگر فعال باشند، می توانند آسیبهای سازه ای وارد کنند.
ترک خمشی ایجاد شده در تیر که خود را در نما مشخص کرده است
ترک برشی: وقتی رخ می دهد که مقاومت برشی مقطع کم باشد. این نوع ترک ها در ناحیه با برش ماکزیمم که بیشترین عرض در میانه عمق وجود دارد ،رخ داده و به سمت بالا و پایین گسترش یافته و می توانند به تنهایی یا گروهی ایجاد شوند. این دسته از ترک ها که می توانند عملکرد سازه را تحت تاثیر قرار می دهند می بایست پایش و بررسی گردند.
آموزش رایگان: روش طراحی و ساخت کریدور در سیویل تری دی
ترکهای برشی ایجاد شده در دال راه پله
ترک پیچشی: همانطور که از اسم این ترکها مشخص است در اعضایی که مقاومت پیچشی آنها پایین است رخ داده و عموما شکل آنها مارپیچ می باشد .
نمونه ای از ترک پیچشی روی ستون
ترک کششی: عموماً به دلیل نبود یا کم بود آرماتوربندی کافی در مقطع تحت کشش و پایین بودن کیفیت بتن اتفاق می افتد.
ترکهای جمع شدگی: این ترکها به دلیل نسبت آب به سیمان بالا در بتن ، عمل آوری نامناسب و اتفاق می افتد .
ترک جمع شدگی در بتن سقف
ترکهای حاصل از تغییرات دمایی و یا جابجایی در اجزای غیر سازه ای مانند دیوارها و ... ایجاد می شوند . مثلا ترکهای ایجاد شده در مسیر تأسیسات ، ترکهای اجرای درز سرد در دیوار چینی و ... .
ترک غیر سازه ای در مسیر تاسیسات
نکته مهم: در تشخیص منشأ ترکهای سازه ای و غیر سازه ای ، توجه به موارد زیر الزامی است :
- مشخصات ظاهری ترک مانند : عمق ، عرض ، طول و راستای انتشار آن
- سِن ترک یعنی مدت زمان پیدایش آن از اجرای عضو سازه ای
- موقعیت ترک در پلان سازه و ارتفاع عضو
دوره جامع اجرای ساختمان از فونداسیون تا نازک کاری
شکل ترک و الگوی انتشار آن
ترکهای ایجاد شده در قسمتهای مختلف ساختمان دارای اشکال مختلفی هستند :
- ترک افقی – برشی – خمشی
- ترک عمودی
- ترک مورب و پلکانی
- ترک چند وجهی
عمق و عرض ترک
نکته دیگری که در بررسی و کنترل انواع ترکها تعیین کننده می باشد ، میزان عمق و عرض ترک می باشد.
- ترکهای مویی با عرض کمتر از 0.5 میلی متر که در اثر : انقباض و انبساط ، اختلاف ضریب حرارتی مصالح ، لرزش ، درز اجرایی و ... ایجاد می شوند.
نمونه ترک مویی ایجاد شده در نازک کاری دیوار
- ترکهای با عرض و عمق متوسط 0.5 تا 2.5 میلی متر که در اثر نشست های اولیه و اختلافات دمایی پدیدار و سپس ثابت می شوند.
- ترکهای عمیق و عریض که معمولا در اثر نشست فونداسیون های منفرد یا نواری و یا ضعف مقاومتی اعضای سازه ای ایجاد شده و حائز اهمیت می باشند . ( این دسته از ترکها حساس تر بوده و باید بیشتر پایش و کنترل شوند )
ترک عمیق ایجاد شده در دیوار بدلیل خیز بیش از حد تیر
فعال و غیر فعال بودن ترک
ترک فعال به ترکی گفته می شود که مشخصات ظاهری آن مانند : عمق ، عرض و طول با گذشت زمان در حال افزایش باشد . فعالیت ترک همواره نشانه خطرناک بودن آن است و لازم است سریعا نسبت به بررسی و ترمیم یا تعمیر ترک اقدامات لازم صورت پذیرد.
اما فعالیت ترک را می توان توسط شاخص های دستی که توسط کارشناس یا مهندس ، روی ترک نصب می شود متوجه شد . در تصویر زیر یک شاخص دُم چلچله ای را روی دیوار یک مکان قدیمی مشاهده می کنید که کارشناسان روی ترک نصب کرده و در صورت شکستن این شاخص ، متوجه فعال بودن ترک می شوند .
پکیج آموزش اتوکد عمران، به صورت حرفه ای، مناسب مهندسین عمران و معماری
شاخص دم چلچله ای اجرا شده روی ترک جهت کنترل فعالیت ترک
اما ابزار دقیق دیگری مانند درز سنجها نیز وجود دارند که با دقت بالاتری می توان ترکها را پایش کرد .
نکته مهم: ترکهای غیر فعال با عمق زیر 1 سانت را می توان جدی در نظر نگرفت .
روش های ترمیم ترک بتن
تا اینجا با انواع ترکها و ملاک شناسایی و کنترل آنها را آشنا شدیم. در ادامه قصد داریم برخی ترکهایی که در ساختمان بیشتر با آنها برخورد می کنیم را معرفی کرده و عوامل ایجاد و روش ترمیم آنها را نیز بررسی کنیم.
ترکهای افقی و برشی و خمشی
ترکهایی که در راستای افق ( راستای x ) ایجاد می شود و معمولاً به چند دلیل عمده رخ می دهند :
- ترکهای افقی خمشی ایجاد شده در اثر کمانش و شکم دادن دیوارهایی که یکپارچه و یا بلند اجرا شده اند و یا به آنها نیرویی همانند خاک از پشت وارد می شود . محل پیدایش این نوع ترکها از خطِ ملات بین بلوکها و عموماً یک سوم میانی ارتفاع دیوار خواهد بود .
دلیل اصلی بروز این نوع ترک از درز بین بلوکها را می توان نا همگن بودن جنس بلوک با ملات در نظر گرفت .
این ترکها خصوصاً در دیوارهای طبقات منفی دیده می شود که از مصالح بنایی احداث شده و نقش دیوار حائل را نیز دارند و باید فشار خاک پشت دیوار را نیز تحمل کنند. پس توصیه می شود در ساختمانهایی که طبقات منفی داشته و پشت دیوار نیز خاک داریم ، دیوارهای زیرزمین به صورت بتنی طراحی و اجرا گردد .
روشهای تعمیر و تقویت
تقویت با الیاف کربن و شیشه . تزریق چسب اپوکسی به درز بین بلوکها و یا ترک دیوار برشی و نیز اصلاح اتصال دیوار در کف و زیر سقف .
- عدم دقت و مهارت در دیوار چینی ( وجود گرد و خاک روی بلوکها و درنتیجه عدم پیوستگی رج های بلوک ) و وجود درزهای سرد اجرایی ( عدم اجرای فاق و زبانه ) و یا وجود وقفه زمانی در اجرای دیوارها و محل پر شده پنجره و طاقچه و... که محل آنها عموماً در وسط ارتفاع دیوار است و بعد از ضربه و تغییر شکل های کوچک و بزرگ پدید می آیند ( ترک های ریز )
ترکهای افقی و عمودی در محل اتصال دیوار به قاب سازه ای
لازم است که وجود ترک در ساختمان پلاک مجاور قبل از شروع عملیات اجرایی بررسی و در صورت نیاز تامین دلیل شده و در زمان اجرا نیز به صورت مرتب پایش شود .
احتمالا ترکهایی در اثر ضربات تخریب در دیوارهای مجاور ساختمان رخ بدهد که عموما هم بدلیل وجود درز سرد بین مصالح می باشد . مانند طاقچه ای که بعدا پر شده است .
حتما هشدارهایی را درباره ترکها در زمان اجرای ساختمان به همسایه بدهید .
این نوع ترکها عموماً افقی هستند که اگر باز شونده نباشند ، حساسیت خاصی را ندارند .
برخی آموزش های ترسیم در سیویل تری دی: ترسیم مقاطع عرضی در سیویل تری دی
وجود درز سرد بین دیوار اصلی ساختمان و دیوار طاقچه که در ساختمانهای قدیمی مرسوم بود
عدم اجرای دیوار بالای نعل درگاه همزمان با دیوارچینی اطراف بازشو که می تواند ایجاد درز سرد نماید
- افت و خیز ( نشست ) تیرها در اثر بارگذاری بیش از حد و یا نامتقارن و یا ضعف های طراحی یا اجرایی و یا مصالح در نتیجه ایجاد ترکهای افقی برشی از پایین ترین رج های دیوار در محل ملات بین بلوکها
- اولین و موثرترین اقدام در ترمیم این ترکها ، سبک سازی سقف است .
- یکی دیگر از قسمتهایی از ساختمان که می توان شاهد ایجاد ترکهای افقی بدلیل خیز تیر باشیم ، بالای بالکن هایی است که وزن جانپناه را تحمل می کنند . نکته اینجاست که در بالکن های سه طرف بسته بدون بازشو در جانپناه ، الگوی ترک برشی ناشی از خیز بصورت افقیست ، اما در بالکن هایی که در نبش قراردارند و دو طرف بسته هستند ، الگو به صورتی دیگر خواهد بود .
- فشار خیز تیر روی مصالح با مقاومت فشاری کم که برای دیوار چینی استفاده شده مانند هبلکس
- تغییر شکل قاب های بتنی در زلزله های کوچک ، باعث جداشدگی دیوارهای غیر سازه ای از تیر در محل اتصالشان در تراز سقف می شود ، که در صورت استفاده از نماهایی با ضخامت کم همانند نمای سیمانی ، این گسستگی به صورت ترکی افقی در دو امتداد تیر در نما پدیدار می شود که باید ترمیم شود .
مطالعه این مقاله را از دست ندهید: اسکوپ سنگ و انواع روش های آن کدام است؟
- ترکهای افقی با عرض کم و طول متغیر بر روی ستون بتنی عمدتاً به دو دلیل رایج ظاهر می شوند :
1 – ترک خوردگی ناشی از جمعشدگی پلاستیک بتن ( ACI224 )
این ترکها بصورت قوسی در یک سوم بالایی ستونها ایجاد شده و بدلیل نسبت آب به سیمان بالا و یا گیرش سریع و عدم آبرسانی و عدم کیورینگ مناسب و یا وزش باد ( گیرش سریع ) و عدم متراکم کردن بتن ، در 10 دقیقه تا 6 ساعت پس از بتن ریزی رخ می دهند .
ترک های جمع شدگی پلاستیک بتن از انواع پدیده هاییست که در آن ترک های غیر سازه ای بر روی سطوح بتنی ایجاد می شود ، و به دو نوع ترک نشست پلاستیک ( طبیعی ) و یا جمع شدگی پلاستیک تقسیم شده و در همان 24 ساعت اولیه بعد از بتن ریزی ظاهر می شوند .
بتن و مواد سیمانی ذاتاً تمایل به جمع شدگی دارند و اگر در کیورینگ و اجرا دقت نکنیم مطمئناً این جمع شدگی بیشتر شده و به صورت ترک خودنمایی می کنند . نسبت آب به سیمان بالا ، عدم ویبره کردن بتن ، وزش باد ( از عوامل بسیار مهم در ایجاد ترکهای سطحی است که کیورینگ مناسب می تواند در حذف این ترکها بیشترین تاثیر را داشته باشد )
عمق این ترکها کم و درحدود 2 تا 3 میلیمتر است .
ترک حاصل از جمع شدگی بتن
این ترکها سطحی بوده و می توان آنها را با ترمیم به صورت سطحی با ملاتهای ترمیم بتن رفع کرد .
2 – قالب زدگی ( From streaking , Fromwork movement )
برخی از ترکهای افقی بر روی ستون های بتنی بهنگام اصلاح ناشاقولی ستون و در نتیجه حرکت افقی بتن و میلگردها در قالب در همان ساعت اولیه پس از بتن ریزی ، و در شرایطی که هنوز بتن در حالت خمیری است رخ می دهد . این ترکها عموماً در یک سوم پایین ستونها و یا محل درز پانل های قالب نمایان می شود .
نکته مهم: در زمان اصلاح ناشاقولی های کم ، عرض ترک بسیار کمتر و مویی است . اما مثلا ناشاقولی در حد 5 سانت باشد و دیرتر ( بعد از 20 دقیقه ) اقدام به اصلاح آن کنیم ، قطعاً ترکهای عمیقتری خواهیم داشت .
ترکهای عمودی
هنگامی که عمق یا عرض این ترکها زیاد یا در اعضای دیگر سازه همچون سقف ، کف و سایر قسمت ها و سنگ قرنیز ادامه داشته باشد به دلیل اینکه ترکها در اثر نشست و از نوع سازه ای هستند از اهمیت فراوانی برخوردار هستند :
- ترکهای عمودی عمیق ( همواره علامت خطر ) بر روی دیوارهای بنا بر علل زیر ایجاد می شوند :
در صورتیکه خاک و به تبع آن پی زیر دیوار حرکت و یا نشست یکطرفه و غیر یکنواخت داشته باشد ترکهای عمودی عمیق ایجاد می کند .
- ترکهای سازه ای عمودی عمدتاً به دلیل نبود شناژ افقی و قائم یا کمبود آن و یا وجود فاصه زیاد بین شناژها ایجاد می شود .
بیشتر بخوانید: راهنمای اجرای سقف تیرچه بلوک
وجود ترک عمودی سازه ای بین دیوار حیاط و ساختمان که عموما بدلیل عدم اجرای شناژ یا سنگ چین زیر دیوار حیاط ایجاد می شود
- ترکهای عمودی روی ستونهای بتنی
بطور کلی علل ایجاد ترک عمودی بر روی ستون بتنی بنا بر یکی از عوامل زیر می باشد :
- کم بودن ظرفیت باربری ستون
عوامل زیر می تواند در نهایت منجر به کم شدن یا کم بودن ظرفیت باربری ستونها شود :
اشتباهات طراحی و عدم کنترل نقشه ای سازه
کمتر بودن مقاومت فشاری بتن نسبت به مقاومت طرح
اشتباهات و کوتاهی های اجرایی از قبیل عدم عمل آوری بتن ، کم کردن تعداد میلگردهای ستون و یا ابعاد آن ، اشتباه در ساخت بتن و ...
تغییر کاربری و بارگزاری نامتوازن
ترک عمودی در ستون که علت آن می تواند خوردگی باشد
این ترکها عموماً در ستونهای میانی به علت سطح بارگیر بیشتر نمایان می شود و در این حالت ستونها باید سریعاً تقویت شوند . بمنظور تقویت ، جک گزاری زیر سقف ها انجام شده ، بتن مرده سطح ستون بصورت کامل جدا و در صورت نیاز آرماتور تقویتی اضافه و بتن ریزی مجدد انجام می شود .
- ترک های عمودی در درزهای سرد اجرایی بدلیل خیز تیر و لرزش ساختمان :
ناشی از وجود و یا عدم وجود هشتگیر در دیوارها و یا عدم چسبندگی مناسب دو تکه بهم که معمولا در محل اتصال دیوار به ستون یا محل پرشدۀ پنجره یا طاقچه ایجاد می شود و پس از ضربه یا ارتعاش و یا حتی نشست های تیر و طبیعی ساختمان ، شاهد آن هستیم.
درز سرد اجرایی در محل اتصال دیوار به ستون و جداسازی دیوار از قاب سازه ای
جهت پیشگیری از بروز این ضعف لازم است بر روی درزهای سرد ، همچنین روی محل اتصال میانقاب ها با ستون های بتنی و فلزی از رابیتس به عنوان پلی حرارتی و توزیع کننده از رابیتس به عنوان پلی حرارتی و توزیع کنندۀ تنش های حرارتی استفاده گردد .
برای یادگیری اجرای رابیتس سقف از صفر تا صد، روی لینک مربوطه کلیک کنید.
- ترکهای ناشی از انقباض و انبساط اجزای مدفون در زیر پلاسترها و نازک کاری ساختمان ( خصوصیات حرارتی مواد و مصالح ) :
این ترکها معمولا در محل های زیر بر روی دیوارها نمایان می شوند :
- مسیر عبور لوله های بخاری
- مسیر عبور کاناهای کولر و یا رایزرها
- مسیر عبور لوله های تاسیسات برقی و یا اطراف کلید و چریزهای برق بر روی محل وجود ستونهای فلزی
- و . . .
ترکهای ایجاد شده بر روی مسیر عبور لوله های تاسیسات برقی یا اطراف کلید و پریزهای برق بنا بر دو دلیل بروز می کنند :
ترک ایجاد شده در زمان تخریب پلاک مجاور و در محل عبور لوله دودکش
- لوله های تاسیسات الکتریکی از جنس پلاستیک هستند ، با گرمایش دمای محیط میزان انبساط حجمی آنها نسبت به گچ بیشتر خواهد بود و از این رو به پلاستر رویی فشار وارد کرده و ترک هایی بر روی گچ ظاهر می شود . در شرایطی که ضخامت پلاستر خیلی کم باشد احتمال بروز این ترک ها بیشتر خواهد بود .
- در اجرای لوله و جعبه کلید گذاری از روش شیارزنی گچ و لوک استفاده می شود که با این روش همواره بین لایه گچ و خاک قدیمی و جدید ( پر کننده شیار ) درز سردی ایجاد می گردد که ترک در مسیر همین درز سرد واقع می شوند .
ترکهای مایل و پلکانی
ترکهایی که حدوداً زاویه 45 درجه نسبت به راستای افق دارند ، به ترک های مورب معروف هستند و عامل اصلی ایجاد کننده این نوع ترکها از یک جنس می باشد. این ترکها بطور کلی در اثر اختلاف جابجایی دو قسمت از یک عضو رخ می دهد ، این اختلاف می تواند نشست خاک یا بالاآمدگی قسمتی از آن و یا خیز تیرها و ... باشد . درترکهای مورب که عمود بر راستای تنش کششی ایجاد شده در مقطع هستند ، الگوی حرکت ترک ممکن است بجای مسیر مورب یک مسیر پلکانی ( خطوط پلکانی محل درز ملات و بلوک یا آجر ) و یا حتی خطی قائم بر درز اجرایی باشد.
ترک پلکانی در نمای ساختمان که می تواند بدلیل خیز تیر رخ داده باشد
به طور کلی در این ترک ، خط ترک مسیری با ظرفیت کششی را انتخاب می کند که معمولا در قابهای دارای بازشو ، مسیر حرکت ترک از قطر ضعیف قاب و گوشه بازشو خواهد بود .
فشردگی و تغییر شکلی است که در خاک زیر پی بوجود می آید . هر نوع سازه که بر روی خاک احداث شوند در اثر وزن خود تنشهایی در خاک و در ترازهای مختلف زیر پی ایجاد می کند . این تنشها گاهاً سبب تغییر حجم خاک شده و منجر به نشست می شود .
دلایل نشست خاک:
- طراحی نامناسب اجرای فونداسیون نسبت به مقاومت مجاز خاک ( عدم اطلاق کافی از مقاومت خاک و نبود آزمایشات مقاومت خاک و وجود خاک دستی )
- خاکبرداری بیش از کد مورد نیاز و پرکردن این بخش با خاک و عدم تراکم مجدد و یا تراکم غیر یکنواخت
- بررسی نکردن تراز آب ومیزان رطوبت خاک ( عدم زهکشی )
- عدم توجه و یا عدم آگاهی از وجود چاه و قنات
- افزایش طبقات یا اضافه بار بدون طراحی
- حوادث طبیعی و یا روانگرایی در اثر فشار سفره های آب زیرزمینی
- گودبرداری همجواری
- نشست در ساختمان های قدیمی فاقد پی در مجاورت ساختمان نوساز و سنگین
- احداث ساختمان درمناطق با ضخامت بالای خاک دستی
ترک ایجاد شده بین ساختمان و آسفالت معبر بدلیل گودبرداری غیر اصولی پشت ساختمان
گودبرداری غیر اصولی پشت ساختمان که منجر به ایجاد ترک فوق شده است
- ترکهای مورب ناشی از خیز تیرها بر روی دیوار که در ابتدا بصورت خمشی در زیر تیرهای بتنی نیز پدیدار می شوند :
بدون شک یکی از فراوان ترین نوع ترکهای مورب ایجاد شده بر روی دیوارهای نازک کاری شده ترک های ناشی از خیز آنی تیرها هستند که این ترک در ابتدا بصورت افقی در زیر و وسط دهانه تیرهای بتن آرمه ظاهر می شود که با گسترش ترک و اضافه شدن خیزهای دراز مدت در دیوارها نیز رخ نمود می کند.
در سالهای اخیر بدلیل تمایل کارفرمایان به پلانها با حداقل تعداد ستون و بزرگتر شدن دهانه تیر ، این ترکها نیز فراوان رخ می دهند که بدلیل شباهت آن به الگوی ترک ناشی از نشست خاک ، نگرانی هایی را ایجاد می کنند .
ترک مورب ناشی از خیز آنی تیر در زمان اجرای ساختمان
- ترکهای چند وجهی ( پوست ماری یا خطوط موازی )
برای مطالعه بیشتر: آموزش محاسبه شیب پله و تعداد آن
ترکهای ناشی از جمع شدگی پلاستیک ( plastic shrinkage )
ترک خوردگی حاصل از جمع شدگی پلاستیک در سطوح بتنی بوده که بتن آن به تازگی استقرار یافته و همزمان با عمل پرداخت کاری و یا بلافاصله پس از آن پدیدار می شود .
این ترکها نسبت به یکدیگر با فاصله تقریبی 30 تا 90 سانت و به عمق 2.5 تا 5 سانت به صورت موازی تشکیل می شوند و به ندرت بعدهای پیرامون دال را قطع می کنند .
ترک پوست ماری یا چند وجهی در سطح بتن
تکنیک های جلوگیری از ایجاد ترک در بتن
با انواع ترکها و روشهای اصلاح آنها تا حدودی آشنا شدیم ، در ادامه لازم است نکاتی را خدمت شما عرض کنیم که با انجام آنها تا حد بسیار زیادی از بروز ترک های سازه ای و غیر سازه ای در ساختمان جلوگیری نماییم :
- انجام آزمایشات ژئوتکنیک قبل از طراحی ساختمان خصوصا در زمینهای مستعد نشست .
- کنترل نقشه های سازه توسط طراح و در نظر گرفتن نتایج آزمایش ژئوتکنیک .
- عدم اجرای نقشه های غیر مصوب خصوصا نقشه هایی که به روشهای غیراصولی سبک سازی شده باشند .
- حتی الامکان دوری از اجرای دهانه های بلند
- عایق کاری اجزای سازه ای مدفون در خاک هایی که خوردگی ایجاد می کنند .
- متراکم کردن بتن اجرا شده
- کیورینگ مناسب و به موقع خصوصا پوشش سطح بتن در مناطق بادخیز و خیس نگه داشتن آن
- اجرای پایه های اطمینان مطابق آبا و زیر دهانه های بلند
- عدم اضافه کردن آب به بتن در محل اجرا ( بالا بردن نسبت آب به سیمان )
- اجرای رابیتس در محل جداسازی دیوار از میانقاب
- اجرای رابیتس روی وادارهای عمودی و افقی
- متراکم کردن خاک در کف پارکینگ و حیاط یا استفاده از مصالح سنگی
- رعایت عمق مدفون لوله های تاسیساتی از سطح نازک کاری ( حداقل 1.5 سانت لوله ها مدفون شوند )
- بازدید از داخل ساختمانهایی که قرار است در مجاورت آنها گودبرداری شود و اجرای صحیح سازه نگهبان و رعایت اصول گودبرداری ، که متاسفانه یکی از دلایل اصلی بروز ترک در ساختمانهای مجاور گود می باشد .
- عدم ضربه زدن به دیوارهای پلاک مجاور در زمان تخریب ساختمان
ممنون از همراهی شما در این مقاله و با امید به اینکه مقاله فوق برای شما مفید بوده باشد. لطفا نظر و تجربه خود را با ما در خصوص انواع ترک در بتن ساختمان به اشترک بگذارید .