گروت بتن چیست ؟
گروت (Grout) مخلوطی از سنگدانه ، سیمان ، آب و مواد افزودنی است که به نسبت معین با یکدیگر مخلوط شده و ملاتی را تشکیل می‌دهد که مقاومت بالا و چسبندگی زیاد، جزو خصوصیات اصلی آن بوده و مصارف زیادی را در ساختمانهای فلزی و بتنی دارد. در این مقاله قصد داریم به انواع ، کاربردها و نحوه استفاده از گروت بپردازیم .
انواع گروت بتن
گروت دارای زیر مجوعه‌های زیادی است که هرکدام از آنها برای رفع نیاز خاصی تولید شده است. لذا توصیه می‌شود قبل از خرید گروت که نام کلی این محصول می‌باشد با توجه به خواسته‌ای که دارید کسب اطلاع کرده و سپس گروت مناسب را تهیه و دقیقاً براساس دستورالعمل کارخانه تولید کننده مصرف نمایید.
به صورت کلی می‌توان گروتها را به 4 دسته اصلی زیر تقسیم بندی کرد که هر دسته می‌تواند شامل محصولات متنوعی باشد.
- گروت سیمانی منبسط شونده
- گروت سیمانی اصلاح شده با مواد پلیمری
- گروت اپوکسی دو یا سه جزیی
- گروت منبسط شونده
گروت سیمانی منبسط شونده
این نوع گروت که مصرف آن برای دماهای 10 الی 40 درجه سانتیگراد مناسب است ، دارای مقاومت اولیه و نهایی بالایی بوده و انبساط آن در 2 مرحله انجام می‌شود. مرحله اول در 15 الی 30 دقیقه پس از اضافه کردن مخلوط خشک گروت با آب و در اثر تصعید گاز انجام شده و مرحله دوم انبساط، طی روند کسب مقاومت گروت و پس از 2 الی 3 روز انجام می شود.
با توجه به انبساط اولیه گروت ، توصیه می شود میزان اختلاط گروت خشک با آب به تدریج انجام شده و سریعاً نسبت به مصرف گروت پس از اختلاط اقدام شود.
گروت سیمانی اصلاح شده با مواد پلیمری
این نوع از گروتها که با مواد پلیمری اصلاح شده اند به صورت دو جزیی تولید و استفاده می‌شوند. جزء اول رزین پلیمری و جزء دوم مواد سیمانی با مقاومت بالا و سنگدانه سیلیسی با دانه بندی ویژه می باشد. با توجه به مقاومت بالای دانه های سیلیس، این نوع از گروتها دارای مقاومت خمشی و کششی بسیار بالایی بوده و وجود سیلیس همچنین موجب روانی ملات خواهد شد.
برای ساخت ملات گروت پلیمری لازم است که جزء اول و دوم طبق دستورالعمل کارخانه تولید کننده با یکدیگر مخلوط شوند.
گروت اپوکسی دو یا سه جزیی
این نوع از گروتها ممکن است به صورت دو جزء مایع مجزا تولید و مخلوط شده یا اینکه مقداری سنگدانه سیلیسی دارای دانه‌بندی خاص نیز به عنوان جزء سوم و برای بالاتر بردن مقاومت فشاری ، به آن اضافه شود. اجزاء گروت اپوکسی 3جزیی عبارتند از :
- رزین اپوکسی
- هاردنر یا سخت کننده
- سنگدانه های سیلیسی
گروت اپوکسی دوجزیی برای کاشت بولت
گروت منبسط شونده
این دسته از گروتها از اختلاط مواد خشک تولید شده با آب بدست آورد که انبساط آنها را می‌توان با مقدار مصرف آب در مخلوط کنترل کرد. این دسته از گروتها مقاومت فشاری و چسبندگی بالایی داشته و در نصب بیس پلیت ساختمانها استفاده می شود.
ترکیبات و نحوه ساخت گروت بتن
با توجه به دسته بندی گروتها ، مواد مصرفی در ترکیبات آنها نیز با هم تفاوت دارند اما سیمان با مقاومت بالا ، سنگدانه و حلال که می تواند آب باشد در تمام گروتها مشترک است . نحوه ساخت گروتها نیز دقیقا باید براساس دستورالعمل کارخانه سازنده انجام شود.
ویژگی های گروت بتن مناسب
در ساختمانهای زیادی مشاهده کرده‌ام که سازندگان برای نصب بیس پلیت یا هواگیری آن ، از مخلوط ماسه الک شده و سیمان معمولی پرتلند استفاده کرده و به غلط اعتقاد دارند در صورتیکه مقدار سیمان مصرفی را بالا ببرند ، همان گروت بدست خواهد آمد. ویدئوی زیر یکی از پروژه‌هایی است که هواگیری بیس پلیت توسط ملات ماسه سیمان انجام می شود.
لازم به ذکر است تفاوت اصلی ملات ماسه سیمان و گروت در چسبندگی بالا و نیز مقاومت فشاری بالای گروت است که موجب انتقال بارهای فشاری به فنداسیون می شود که در ملاتها چنین خصوصیاتی وجود نداشته و فشار وارده می تواند موجب خرد شدن ملات ماسه سیمان شود.
اما برخی ویژگیهای اصلی گروت را می‌توان به شرح زیر نام برد :
- انتقال بار از صفحات فلزی پایه به فنداسیون
- خاصیت انبساط گروت و درنتیجه پُرکردن کامل خُلل و فُرج موجود در بتن
- قابلیت چسبندگی بسیار بالا به سطوح مختلف
- مقاومت در برابر ارتعاشات شدید
- کسب مقاومت بالا در مدت زمان کم
- مقاومت در برابر ارتعاشات شدید
- عدم وجود خاصیت جمع شدگی ملات که موجب پَر شدن کامل فضای مورد نظر می‌شود.
کاربرد گروت بتن
با توجه به دسته بندی انواع گروتها که در بالا گفته شد می‌توان موارد زیر را به عنوان کاربردهای اصلی گروت به شمار آورد .
- پُرکردن فضای خالی زیر بیس پلیتها یا ماشین آلات صنعتی
- نصب قطعات پیش ساخته بتنی
- تزریق به داخل قطعات بتنی که داخل آنها فضای خالی وجود داشته باشد.
- ترمیم مقاطع بتنی که کرمو شدگی دارند .
ستون بتنی ترمیم شده توسط گروت اپوکسی
- پر کردن داخل ترک های موجود در سطوح بتنی
- کاشت میلگرد و بولت
کاشت بولت توسط گروت دو جزیی
توصیه مهم:
حتماً قبل از تهیه گروت با فروشنده یا نمایندگی شرکت مشورت کرده و با توجه به مورد مصرف ، نسبت به خرید اقدام نمایید. به طور مثال گروتهای اپوکسی از لحاظ قیمت نسبت به انواع دیگر گرانتر بوده و با توجه به ترکیبات آنها این نوع گروتها در مقابل حملات شیمیایی و بارهای دینایکی مقاوم هستند لذا از آن می‌توان در نصب دستگاههای سنگین و دارای ارتعاش کارخانجات یا نصب بیس پلیت این دستگاهها و نیز در ساختمانهای بتنی پیش ساخته برای نصب قطعات و هواگیری زیر بیس پلیت ساختمانهای فلزی و ... استفاده کرد.
نحوه انجام گروت ریزی در ساختمان بتنی
با توجه به اینکه دستیابی به اهداف مورد نظر در گروت‌ریزی وابسته به رعایت نسبت اختلاط مصالح و نیز انتخاب مصالح در گروت می‌باشد، لذا حدوداً از سال 1950 به بعد گروتها به صورت آماده تولید شده و در بسته بندی ارائه می‌شوند. نسبت اختلاط و روش آن نیز توسط کارخانه تولید کننده، روی بسته‌ها نوشته شده که مطابق مبحث پنجم مقررات ملی لازم است اختلاط و اجرا توسط مجری صاحب صلاحیت و بر اساس دستورالعمل تولید کننده انجام شود.
نکات مهم در گروت ریزی:
- حتماً قبل از اقدام به گروت ریزی سطحی که قرار است روی آن گروت ریزی انجام شود، را از هرگونه آلودگی روغنی و گرد و خاک تمیزکاری نمایید.
تمیزکاری کف قبل از گروت ریزی
- لق‌گیری سطوح بتنی که بدلایل مختلف، تخریب و مجددا قرار است با گروت‌پُر شود. لق‌گیری یعنی جدا کردن قطعات بتنی که اتصال خود به سطح قبلی را از دست داده باشند.
- رعایت زمان گروت ریزی برای جلوگیری از گیرش و انبساط اولیه .
- گروت ریزی در مقاطع 10 الی 100 میلیتر مناسب می باشد.
- در گروت ریزی زیر بیس پلیتها بهتر است قالب تهیه شده برای مقطع از هر دو طرف روبروی هم فاصله بیشتری با مقطع داشته باشد تا هنگام گروت ریزی از یک طرف ملات گروت ریخته شده و از سمت دیگر هوای محبوس زیر پلیت خارج شود. همچنین برای تخلیه کامل هوا می‌توان ضربه‌های کوچکی هم به قالب وارد کرد.
- گروت ریزی برای کسب استحکام بالا در تمامی سنین سازه انجام می شود.
- گروت ریزی در تراوایی کم و دوام بالا مورد استفاده قرار می گیرد.
- زمان انبساط گروت در شروع 15 دقیقه و در پایان 2 ساعت بوده و بعد از گروت ریزی مقدار انبساط گروت 2% می باشد .
گروت ریزی ناقص زیر بیس پلیت
- برای جلوگیری از به هم خوردن تراز پلیتها بعد از گروت ریزی و در حین کسب مقاومت گروت ، بهتر است از قبل پدهای فلزی با قطعات مناسب و سطح تراز در محل اجرای بیس پلیت نصب شود.
پدگزاری زیر بیس پلیت سازه صنعتی
- اگر حجم گروت مصرفی در پروژه زیاد است ، حتما قبل از تهیه و مصرف مشخصات فیزیکی دوغاب را در آزمایشگاه کنترل کنید. درتصویر زیر ترازوی اندازه گیری وزن حجمی دوغاب را مشاهده می کنید.
ترازوی کنترل وزن حجمی دوغاب